Wrth siarad yn ein digwyddiad pen-blwydd yn 40 yn 2022, dywedodd Jeremy Miles MS fod y freuddwyd o ddod ag achosion newydd o HIV yng Nghymru i ben bellach yn bosibilrwydd. Nawr ei waith ef yw sicrhau bod y freuddwyd hon yn dod yn realiti.
Mae Jeremy Miles AS wedi’i benodi’n Ysgrifennydd Cabinet newydd dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol ac, felly, mae’n cymryd cyfrifoldeb am gyflwyno Cynllun Gweithredu Cymru ar HIV a goruchwylio llwybr y genedl i fynd i’r afael â stigma a rhoi diwedd ar drosglwyddo HIV newydd erbyn 2030.
Ymunodd Miles â’r Prif Weinidog ar y pryd, Mark Drakeford AS, i lansio’r Cynllun Gweithredu drafft ar HIV mewn digwyddiad i nodi 40 mlynedd ers marwolaeth y Cymro Terry Higgins, ein cydenw a’r person cyntaf i farw o salwch yn gysylltiedig ag AIDS yn y DU. Dadorchuddiodd Miles bortread arbennig iawn o Higgins sydd bellach I’w weld yn Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru.
Wedi’i gyhoeddi yhHydref 2022, mae Cynllun Gweithredu HIV terfynol Cymru – wedi’i ddiwygio o’r 26 cam gweithredu gwreiddiol i 30 – yn nodi fframwaith beiddgar ar gyfer sut y gall Cymru ddod ag achosion newydd o HIV i ben erbyn 2030 a mynd i’r afael â stigma sy’n gysylltiedig â HIV. A hithau’n foment ganolog yn siwrnai HIV Cymru, roedd y Cynllun Gweithredu hwn yn adeiladu ar ymateb Cymru sydd eisoes ar flaen y gad i’r epidemig HIV. Roedd yn anrhydedd i ni ein bod wedi cyfrannu at ddatblygiad y Cynllun Gweithredu a chroesawyd ymrwymiadau gan Lywodraeth Cymru i sefydlu Fast Track Cymru a datblygu system rheoli achosion a gwyliadwriaeth iechyd rhywiol ledled y wlad ac ariannu Wythnos Genedlaethol Profion HIV i Gymru, ochr yn ochr â chamau gweithredu eraill i’w croesawu.
Ochr yn ochr â Phrif Weinidog newydd Cymru – Eluned Morgan AS – a gyhoeddodd, fel Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol, y Cynllun Gweithredu ar HIV yn 2022, mae gan Miles y cyfle i barhau â rhediad Cymru fel arloeswr yn ei ymateb i HIV a rhaid iddo ddefnyddio ei apwyntiad fel cyfle i adnewyddu ymrwymiad Cymru i ddod ag achosion newydd o HIV i ben erbyn 2030.
Mae cyhoeddi’r Cynllun Gweithredu a’r gwaith parhaus o gyflawni ei gamau yn gynnydd i’w groesawu, fodd bynnag, mae angen cymryd camau pellach os ydym am ddod ag achosion newydd o HIV i ben erbyn 2030 a mynd i’r afael â stigma sy’n gysylltiedig â HIV. Mae dwy flynedd ar ôl yn oes y Cynllun Gweithredu Cymru presennol ar HIV ac mae’n rhaid i Lywodraeth Cymru yn awr fanteisio ar y cyfle unwaith mewn oes hwn i ddod yn arweinydd byd-eang ym maes iechyd y cyhoedd ac atal HIV. Mae hyn yn golygu bod yn rhaid sicrhau cyllid cynaliadwy ar gyfer gwasanaethau HIV hanfodol sy’n helpu i gefnogi pobl sy’n byw gyda HIV i fyw’n iach.
Yn ei araith gyweirnod yn ein digwyddiad pen-blwydd yn 40 yn 2022, dywedodd yr Ysgrifennydd Iechyd fod “yr epidemig HIV yn ymwneud â mwy na straeon newyddion a niferoedd a’i fod – yn ei hanfod – yn ymwneud â phobl: pobl â bywydau, gyda chariadon, gyda hanes a gobeithion”. Wrth i ni nesáu at 2030, edrychwn ymlaen at weithio gyda Llywodraeth Cymru i ymgorffori profiadau pobl sy’n byw gyda HIV yn ymateb Cymru i HIV a dod ag achosion newydd o HIV yng Nghymru i ben unwaith ac am byth.
